Ud Hakkında

Konu: Ud Hakkında Ptsi Eyl. 01, 2008 3:25 pm

Ud Sözcüğünün Etimolojisi ve Ud'un Tarihçesi

Ud kelimesinin aslı Arapça dır: "sarısabır veya ödağacı" anlamındaki "el-oud'dan gelir. Baştaki 'el'- kelimesinin bazı dillerde olup bazılarında olmayan harf-i tarif (belirgin tanım edatı) olduğunu bilen Türkler bu edatı atmış geriye kalan 'oud' ('eyn waw dal) kelimesini de -gırtlak yapıları 'eyn'e uygun olmadığı için- "ud" şekline sokmuşlardır. Dillerinde tanım edatı olan Batılılarsa 11-13. yüzyıllar arasındaki Haçlı seferleri sırasında tanıyıp Avrupa'ya götürdükleri bu saza luth (Fr.) lute (İng.) Laute (Alm.) liuto (İtal.) Alaud (İsp.) Luit (Dat.) gibi hep L ile başlayan isimler vermişlerdir. Hatta 'saz yapıcılığı' anlamında bizde de kullanılan 'lütye' kelimesi de yine luth'den yapılmadır (aslı luthier).

Adı Arapça olduğuna göre ud Arap sazı o halde! Hem çok acele hem çok yanlış bir hüküm bu. Çünkü bu sazı ilk defa 7. yy.da Horasan'dan Bağdat'a çalışmaya gelen Türk işçilerin elinde görmüş olan Araplar göğsünün yapılmış olduğu sarısabır ağacından (aloexyion agallocum) dolayı el'-oud adını vermişlerse (Türkler de bu adı aslı olan Kopuz yerine -belki daha kısa oluşu yüzünden- benimsemişlerse) de saz Türklerin bin yıllık Kopuz'undan başka birşey değildir; nitekim ta Hunlardanberi ozanları ve kopuzcuları olmayan hiçbir Türk ordusu yoktu (cahiliyye devri Arapları müzik aleti olarak def ve rababe dedikleri tek telli ilkel bir çalgıdan başkasını bilmiyorlardı). Bu gerçek de çok önce yüzyılımızın en büyük iki müzikologu ile en büyük edebiyyat tarihçimiz tarafından ortaya konmuştur (bkz. Fuad Köprülü Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar Ank. Üni. Bas. 1966 s. 207 209 vdl.; Mahmut Ragıp Gazimihal Ülkelerde Kopuz ve aaaeneli Sazlarımız Ank. Üni. Bas. Ank. 1975 s. 64; aynı müellifin Musiki Sözlüğü M.E. Bas. İst. 1961 s. 138 259 260; Curt Sachs The History of Musical Instruments New York 1940 s. 252). Ud'un Macarcadaki adı 'Kobza'dır ve Türk Kopuzunun biraz değiştirilmişinden ibarettir. Nitekim Dede Korkut'da da yine Kopuz'dan türemiş olan 'kobzaşmak' fiili 'karşılıklı saz çalmak' demektir.

Konu: Geri: Ud Hakkında Perş. Ekim 02, 2008 11:43 pm

ude olmak ıcın calısıyorum ama Very Happy

ses yanık degıll

Konu: Geri: Ud Hakkında Ptsi Ekim 27, 2008 11:06 pm

mrb arkadaşlar ben adana agslden ud çalıyorum konu ud olunca bi yorum yapim dedim güzel bi enstürman zor ve sabırla çalışınca ancak çalınır